Tijdens de raadsvergadering van 5 juli 2023 is de locatie voor het asielzoekerscentrum (hierna: AZC) besproken. In dit artikel lees je de bijdrage van de Barneveldse VVD terug.
Wat is verantwoordelijkheid?
In het afgelopen jaar hebben we vaak kunnen teruglezen en horen dat Barneveld zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt door in te stemmen met een AZC binnen de gemeentegrenzen. Maar wat betekent verantwoordelijkheid?
De Dikke van Dale zegt:
1. grote zorg en toewijding die voor iets vereist is.
Aan de hand van deze betekenis van verantwoordelijkheid heeft de Barneveldse VVD de afgelopen periode zich ingezet om helder te krijgen welke grote zorg en toewijding er nodig is om ruimte te bieden aan een AZC binnen onze gemeentegrenzen. En voorzitter, we zijn nog niet overtuigd.
Los van de locatie, waar ik straks op inga, denk ik niet dat Barneveld klaar is voor een AZC. Ik licht u graag toe waarom volgens de Barneveldse VVD de komst van een AZC op dit moment niet de juiste keuze is voor Barneveld en de locatie in Bloemendal niet de juiste plek.
1. Het probleem dat de asielcrisis heet
Voor ons staat voorop dat echte vluchtelingen recht hebben op veiligheid. Zij moeten in eerste instantie worden opgevangen in de regio. In het eerste veilige land waar ze aankomen. Dit gebeurt nu onvoldoende. Dit probleem dient zo spoedig mogelijk op landelijk en Europees niveau te worden opgelost. Het aantal verwachte vluchtelingen loopt inmiddels op naar meer dan 70.000 in 2023 in Nederland. Het aantal AZC's en bewoners per AZC zal hiermee onder druk komen te staan. In deze bestaan geen garanties op papier, alleen goede bedoelingen.
2. Kansrijke en niet-kansrijke asielzoekers
Het aantal vluchtelingen en met name de uitgeprocedeerde en niet-kansrijke vluchtelingen (veiligelanders) is daarbij te groot voor het gehele Nederlandse opvangsysteem. Bovendien weten we inmiddels dat in de huidige op te vangen asielzoekers ook een groep kan zitten die het ‘verpest’ voor de rest van de groep. Deze niet-kansrijke asielzoekers (veiligelanders) zijn vaak jonge mannen op zoek naar geld en niet op de vlucht voor een oorlog of politieke dreiging. Voor elke groep geldt dat er gemiddeld 5% is die overlast veroorzaakt. Hoe garanderen we de veiligheid van onze inwoners?
3. Toekomst Integreren in de gemeente en wonen
Een AZC in de gemeente vraagt ook om verantwoordelijkheid te nemen voor de toekomst. Wanneer een vluchteling een statushouder wordt, mag hij immers verblijven, werken en wonen in Nederland. En zoals de adviseur van het COA aangaf is dit regelmatig in de gemeente waarin zij worden opgevangen. Vraag hierbij: Hoe gaan we hiermee om? Hoe past dit in onze bouwplannen? Zijn er straks voldoende woningen beschikbaar voor alle inwoners van Barneveld?
De locatie
Op 12 april is de voorkeurslocatie voor het AZC voor circa 300 asielzoekers bekendgemaakt. De Nijkerkerweg 132 in de wijk Bloemendal is de aangewezen plek volgens het college. De wijk is in aanbouw tot 2030. Het wordt een mooie natuurlijke wijk en de nieuwe huiseigenaren keken ernaar uit om te gaan wonen in de wijk die hun was beloofd.
Het AZC staat gepland om in fase 2 te worden opgeleverd in 2025. Er staan dan 557 woningen in de wijk. Dit zou betekenen dat verhouding 1 op 5 bewoners een asielzoeker is. De Barneveldse VVD vindt de impact op de aanstaande bewoners en deze nieuwbouwwijk te groot en begrijpt hun zorgen. We vinden dan ook dat er niet op deze locatie een AZC gebouwd moet worden. Mocht deze er wel komen, dan vinden wij dat het aantal bewoners moet groeien in verhouding met de wijk en minimaal in verhouding van 1 op 10. Dit verplicht de gemeente de wijk af te bouwen en te blijven zorgen voor een aantrekkelijk woonwijk. Hiertoe dienen wij een amendement in: ‘Aantal bewoners AZC in verhouding met de wijk’.
Het woonconcept
Er is voor het AZC een passend woonconcept ontwikkeld, dat een bepaalde sfeer en rust moet uitstralen op de nieuwe bewoners. Een prachtig idee, maar is de keerzijde van de medaille ook bekeken. Er is reeds bekend dat opvang door gemeenten, of het nu een cruiseschip of prachtige woonwijk is, niet-kansrijke vluchtelingen de prikkel geeft om de oversteek te maken. Het geeft ze valse hoop en neemt opvangplekken weg van de vluchtelingen die recht hebben op veiligheid. Het opvangen van uitgeprocedeerde en niet-kansrijke asielzoekers in de gemeente Barneveld is geen optie en dat moet actief worden uitgedragen. Daartoe dienen wij motie: ‘Asielzoekers die passen bij de demografie van de wijk’ in.
De veiligheid
De gemeente is buiten het adres van de COA verantwoordelijk voor de preventie van deze overlast en voor het snel en gericht optreden wanneer het misgaat. Dit geldt ook voor het aanbrengen van voldoende verlichting en camera's. Daartoe dienen wij de volgende twee moties in: ‘aanschaf extra mobiele veiligheidscamera’ en ‘straatverlichting fietspaden aanbrengen’. Voorkomen is voor de bewoners van Barneveld immers beter dan genezen.
De capaciteit
Onze zorg wordt vergroot door een tekort aan capaciteit over de hele linie. De directeur van het COA, die zegt er niet voldoende mensen zijn om te werken in het AZC. De constatering van de coalitie dat die ook geldt voor de capaciteit van onze gemeente. Tel daarbij de verantwoordelijkheid voor scholing en zorg van jeugdigen vluchtelingen op. Twee werkvelden waarvan we weten dat de komende jaren grote tekorten zijn. Bovendien vragen schakelklassen en specialistische jeugdzorg bepaalde expertise van professionals. Die nog moeilijker beschikbaar zijn of waarvoor meer tijd vrijgemaakt moet worden om deze professionals op te leiden.
Verantwoordelijkheid nemen?
Dat brengt mij bij het laatste punt. Voorzitter, ik begon mij betoog met een definitie van verantwoordelijkheid noemen. Wat betreft de zorg en toewijding, die een impactvol besluit als een AZC verdient, zijn wij niet overtuigd door eerdergenoemde redenen. Het amendement en de moties zijn bedoeld om de gemeente te stimuleren verantwoordelijkheid te nemen voor haar eigen bewoners.