Onze mooie partij kent geen dogma’s, maar heeft duidelijke ideologische wortels: het liberalisme. Een ideaal gericht op de vrijheid en het welzijn van elk mens, zonder vastomlijnde blauwdruk van het leven of de maatschappij. Hoe we die vrijheid het beste kunnen bevorderen, welke middelen het meest effectief zijn om het welzijn van de Nederlanders te bevorderen, welke problemen de meeste aandacht verdienen, dat zijn zaken die afhangen van tijd en omstandigheden. Het is tijd om daar samen een goede discussie over te voeren. Om meer te doen dan voor de verkiezingen van 2021 ons verkiezingsprogramma wat op te frissen. Om dieper na te denken en te discussiëren over hoe we Nederland zien, wat er nodig is om de vrijheid te behouden en te vergroten en voor welke mensen wij er specifiek zijn.
Discussiestuk.
Zo begint het 14 pagina's tellende discussiestuk waarmee Klaas Dijkhoff het debat binnen de VVD nieuw elan gaat geven. Niet om antwoorden te geven, maar als startschot om met de leden in gesprek te gaan over de koers van de VVD. U kunt het volledige discussiestuk via bovenstaande link lezen. Op deze pagina geef ik een korte samenvatting.
Leidende principes.
Klaas trapt af door kort door onze leidende principes te lopen. Als eerste uiteraard de vrijheid. Deze vrijheid is niet onbeperkt en wordt niet alleen beperkt door de overheid, maar ook door diverse private factoren. Soms kan de overheid dan juist helpen om de vrijheid van de individu te beschermen tegen inbreuk op privacy of uitsluiting van delen van de markt. In de tweede plaats de verantwoordelijkheid. Waar de verantwoordelijkheid van burgers toeneemt hoeft de overheid minder te controleren. "Het nemen van verantwoordelijkheid voor het welbevinden van het eigen leven en de naaste omgeving, vergroot de persoonlijke vrijheid en die van de samenleving in zijn geheel en maakt samenleven van vrije mensen mogelijk." Ten derde de wederkerigheid. In veel gevallen is het namelijk niet vanzelfsprekend dat mensen verantwoordelijkheid nemen voor hun omgeving. Juist het begrip wederkerigheid benadrukt dat verantwoordelijkheden twee kanten opgaan. Het is niet alleen het geven van jou, maar ook het geven van de ander. De gelijkwaardigheid is een thema dat in deze tijd van religiositeit en populisme steeds belangrijker wordt. "Geen enkel grondrecht kan worden ingeroepen om het grondrecht van gelijkwaardigheid te beperken of negeren." Tenslotte de verdraagzaamheid of tolerantie. Het gaat hier niet om onverschilligheid, maar juist het kunnen accepteren van afwijkend gedrag. "Als men niet geacht wordt tegen een stootje te kunnen en zaken te verdragen, dan wordt de vrijheid van spreken al snel beperkt."
Middel vs. doel.
Klaas doet in deze paragraaf een oproep voor Logisch Liberalisme. "Logisch liberalisme is het gelukkig huwelijk tussen liberale waarden en gezond verstand." Hij wil wegblijven bij het procesliberalisme waarin de principes leidend zijn ook al passen ze niet altijd even goed op de praktijk.
Luxe als last.
In onze samenleving zijn de liberale waarden al zo ingeburgerd dat je haast zou vergeten dat je je er steeds weer voor moet blijven inzetten. De VVD moet echter niet conservatief vasthouden aan wat we hebben. We moeten juist progressief zijn en vooruit kijken hoe we de liberale waarden kunnen blijven passen op nieuwe ontwikkelingen in onze samenleving.
"Welke maatregelen moeten we nu in gang zetten om te zorgen dat over 30 jaar Nederland een van de meest vrije en welvarende landen is waar Nederlanders hun eigen weg kunnen vinden, elkaar vertrouwen en op de samenleving kunnen rekenen?" Daarbij blijft hij niet abstract: "Onze middenklasse verdient het om centraal te staan. Wij willen een efficiënte en krachtige overheid die voor hen werkt. Die hun belangen bewaakt, hun lasten zo laag mogelijk houdt en hen de ruimte laat zelf het geluk te vinden."
Voor wie zijn we er?
Even simpel als helder geeft Klaas de volgende aftrap in deze paragraaf: "We zijn er voor alle Nederlanders die een positieve bijdragen leveren aan ons land. Die omkijken naar een ander, werken als ze kunnen en er iets van willen maken. Die hun kinderen netjes opvoeden, zich inzetten voor hun omgeving en bijspringen als een bekende hulp nodig heeft. Voor de ondernemer die risico neemt, dromen najaagt en anderen aan het werk helpt. Voor de militair die haar of zijn hele carrière bij defensie werkt en met gevaar voor eigen leven op uitzending gaat om onze vrijheid en veiligheid te beschermen. Voor de vluchteling die Nederlands leert spreken, werk vindt en onze vrijheid omarmt en versterkt."
Waken voor dogma's.
In deze laatste paragraaf somt Klaas een 12 onderwerpen op waarin we inde komende discussie de scherpte kunnen vinden. In mijn woorden:
1. Als mensen of bedrijven zich willen ontwikkelen moet de overheid terugtreden, maar als mensen of bedrijven onder hun verantwoordelijkheid proberen uit te komen dan moet de overheid ingrijpen;
2. Als grote bedrijven de samenleving willen versterken steunen we dat, maar als grote bedrijven zichzelf versterken dan moeten we kunnen ingrijpen;
3. Ons MKB moeten we beschermen als ze worden bedreigd door te grote marktkracht van grote partijen;
4. Als onze liberale insteek richting vluchtelingen leidt tot een minder liberale samenleving dan moeten we hierop ingrijpen;
5. Verzuiling is niet verkeerd, maar als dat leidt tot niet-liberale tendenzen dan moeten we die koers wijzigen. "Een beroep op de vrijheid van onderwijs kan nooit een schending van de gelijkwaardige behandeling rechtvaardigen."
6. Als keuzevrijheid wordt misbruikt om opties voor te stellen, die niet oprecht zijn dan moet je ingrijpen. De nepkortingen van zorgverzekeraars noemt Klaas hier als voorbeeld;
7. Een te grote toevloed van vluchtelingen moeten we niet willen. Vluchtelingen, die onze normen en waarden niet onderschrijven moeten we terugsturen naar hun land van herkomst;
8. Als zwaardere straffen nodig zijn om de samenleving veilig te houden dan moeten de straffen verzwaard worden. Het verzwaren van straffen is echter geen doel op zich. Indien straffen zwaar genoeg zijn moet je ook bereid zijn om bijvoorbeeld te kijken naar preventieve maatregelen;
9. In een minder vrije wereld moeten we duidelijk zijn wie onze vrienden zijn. Het voorstel van Klaas is om de samenwerking in Europa te versterken;
10. De overheid mag sterk zijn in het verzorgen van onze basisvoorzieningen;
11. "Als we nu weten dat onze kinderen en kleinkinderen in de toekomst problemen krijgen met de kwaliteit van de lucht, de energieafhankelijkheid van onvriendelijke buitenlanden en verslechtering van klimaat en milieu, dan willen we die problemen voorkomen. Niet vanuit een heilig geloof, een schuldgevoel of een veroordeling van hoe we nu ons leven inrichten, maar vanuit het optimisme dat technologie en verandering ons kansen bieden deze problemen aan te pakken zonder mensen op kosten te jagen of verboden en plichten op te leggen in je levensstijl.
12. Tenslotte geeft Klaas een optie om in bepaalde gevallen burgers eerder te betrekken bij het nemen van besluiten.
Deze lijst van 12 onderwerpen is niet limitatief. Het is een aanzet om te komen tot een levendige discussie binnen de VVD. Deze discussies vinden in ieder geval plaats in de ledenvergaderingen van de regio's die voor leden en niet-leden toegankelijk zijn. In onze regio is deze ledenvergadering op 20 mei 2019 vanaf 19.30 uur in bierbrouwerij De Vlijt op Vlijtseweg 114 te Apeldoorn.